Trong Tứ Hóa phái, có mấy loại tứ hóa như: tứ hóa [năm sinh], tức tứ hóa của nguyên cục; tứ hóa [đại vận], tức tứ hóa của địa bàn; tứ hóa [lưu niên], tức tứ hóa của nhân bàn; và tứ hóa [can cung], tức tứ hóa do can cung phi xuất và nhập cung nào đó. (Đại đa số các chi lưu thuộc Tứ Hóa phái đều không dùng phương pháp luận đoán "tiểu hạn", vì nó có chỗ mâu thuẫn với Thái Tuế lưu niên và không gắn kết được với hệ thống tứ hóa trong mệnh bàn.)

Người có năm sinh khác nhau sẽ có thiên tượng tứ hóa khác nhau để thành tứ hóa của thiên bàn. Ví dụ như: Người sinh năm Giáp Dần, tứ hóa của can Giáp là Liêm Trinh Hóa Lộc, Phá Quân Hóa Quyền, Vũ Khúc Hóa Khoa, Thái Dương Hóa Kị.

Các bạn đều biết, các sao ở các cung vị khác nhau (Tí, Sửu, Dần, v.v...) sẽ vì ảnh hưởng của cung vị mà điều chỉnh tác dụng của chúng. Lúc các sao nhập các cung chức (mệnh, huynh đệ, v.v...), chúng sẽ được giới hạn sứ mệnh do cung chức đó giao cho, vì vậy sẽ phát huy công dụng khác nhau; vì vậy tứ hóa cũng sẽ tùy theo tác dụng của sao ở từng cung chức mà điều chỉnh tác dụng, và bị cung chức đó chỉ huy mà phát huy công dụng theo chức năng của cung chức đó. Vì vậy, dù tứ hóa [năm sinh] giống nhau, nhưng mỗi một mệnh bàn đều sẽ có ảnh hưởng khác nhau.

Lúc tứ hóa [năm sinh] (tứ hóa của thiên bàn) theo các sao phân bố trong các cung, đồng thời sẽ hình thành cơ chế tứ hóa của can cung từ cung này phi nhập cung khác. Các can cung này là tồn tại nhất định, nhưng không có nghĩa là lúc nào cũng được vận dụng.Thời điểm mà chúng được dùng đến là:

- Lúc đến đại vận khác, can cung mệnh của đại vận sẽ sinh ra tứ hóa. Giả thiết bạn là mệnh thủy nhị cục, năm nay 22 tuổi, vậy sẽ sang đại vận (22-31), tức là hành trình cuộc đời của bạn đến giai đoạn 22~31 tuổi sẽ tự động bước vào hành hạn khác, lúc này can cung mệnh của đại vận 22~31 tuổi sẽ sinh ra tứ hóa, đây là tứ hóa [đại vận].

- Lúc bị sao tứ hóa [năm sinh] tác động. Cung bị tứ hóa [năm sinh] tác động, can cung này sẽ phi xuất tứ hóa để phản ứng lại ảnh hưởng của tứ hóa [năm sinh]. Nếu nói tứ hóa [năm sinh] là lực tác động, vậy cung bị tứ hóa [năm sinh] tác động nhất định sẽ sinh ra lực phản ứng. Lực phản ứng này sẽ phát xuất từ cung có can phi xuất tứ hóa. Nghiên cứu tìm hiểu cơ chế “lực tác động” và "lực phản ứng” là một bộ phận rất khó và rất thâm sâu của Tử Vi Đẩu Số, hiểu rõ những điều ảo diệu trong đó bạn mới có thể vận dụng Tử Vi Đẩu Số một cách tinh tế trong lúc luận đoán mệnh vận.

Mỗi một cá nhân tùy theo năm sinh ra mà có tứ hóa của thiên bàn; Hóa Lộc, Hóa Quyền, Hóa Khoa, Hóa Kị sẽ theo đó mà nhập vào các sao ở các cung. Nhưng mỗi một cung còn có "can cung” (can cung là dùng “Ngũ hổ độn” để xác định), lúc từ đại vận thứ nhất sang đại vận thứ hai, can cung mệnh của đại vận thứ hai sẽ dẫn phát tứ hóa [đại vận].

Sức ảnh hưởng của tứ hóa [năm sinh] (thiên bàn) là chuyên nhắm đến đại vận, còn tứ hóa [đại vận] thì chuyên nhắm đến hành hạn lưu niên, còn tứ hóa [lưu niên] thì ứng nghiệm ở lưu nguyệt. Giả thiết mệnh tạo sinh năm Giáp, tứ hóa [năm sinh] là Liêm Trinh Hóa Lộc, Phá Quân Hóa Quyên, Vũ Khúc Hóa Khoa, Thái Dương Hóa Kị. Lúc hành hạn đến đại vận thứ hai, can cung đại vận thứ hai là Bính, tứ hóa của Bính là Thiên Đồng Hóa Lộc, Thiên Cơ Hóa Quyền, Văn Xương Hóa Khoa, Liêm Trinh Hóa Kị. Vì can của đại vận thứ hai khiến Liêm Trinh Hóa Lộc [năm sinh] chuyển thành Hóa Kị [đại vận], như vậy cần phải đặc biệt chú ý sao Liêm Trinh này, nó sẽ có sức ảnh hưởng rất lớn đối với đại vận xảy ra hiện tượng này. Nhưng lực tác động của tam hóa [năm sinh] khác cũng sẽ chuyên nhắm đến các cung của đại vận thứ hai này; tức là nói, các sao tứ hóa [năm sinh] sẽ có ảnh hưởng đến đại vận này. Lúc đại vận này dẫn phát tứ hóa, nếu tứ hóa [đại vận] không va chạm tứ hóa [năm sinh], thì tứ hóa của lưu niên sẽ hưởng ứng.

Còn tự hóa là gì? Tứ hóa [năm sinh] nhập vào các sao ở các cung khác nhau, những cung có sao tứ hóa [năm sinh] đóng sẽ có phản ứng. Sức mạnh của tứ hóa [năm sinh] cũng giống như gió bão ập tới, người ở khu vực bị xâm phạm sẽ làm công việc phòng chống bão. Lực tác động chính là tứ hóa [năm sinh], lúc cung có tứ hóa [năm sinh] nhất định sẽ sinh ra lực phản ứng. Nhưng lực phản ứng có thể sẽ không có chút sức đề kháng nào mà còn bị dẹp tan, nhưng cũng có thể lực phản kháng sẽ rất mạnh, điều này phải xem can cung tự hóa khởi động sao hóa nào mà định. Tự hóa chỉ sinh ra trong cung có tứ hóa [năm sinh]. Ví dụ: Hóa Quyền [năm sinh] ở cung tử nữ (Thiên Đồng Hóa Quyền), mà can cung tử nữ là Canh, khiến Thiên Đồng tự Hóa Kị, như vậy hiện tượng đào hoa do Thiên Đồng Hóa Quyền ở cung tử nữ sinh ra sẽ bị tự Hóa Kị làm biến mất. Nhưng nếu can cung tử nữ là Bính, vậy Thiên Đồng sẽ tự Hóa Lộc, cảnh ngộ đào hoa của Thiên Đồng sẽ thành lập. Hiện tượng đào hoa xuất phát từ cung tử nữ là quan hệ trai gái thân mật, cho nên “tự hóa” là một khâu khá quan trọng trong phương pháp luận đoán (tự hóa chỉ sinh ra trong cung có sao hóa [năm sinh] hưởng ứng, không bay loạn đến cung khác).

Do mỗi một năm sinh chỉ có thể sinh ra một nhóm tứ hóa, cho nên can các cung vị mới sinh ra sao tự hóa và phi hóa để điều chỉnh tứ hóa [nǎm sinh]. Lúc cung vị sinh ra tự hóa, nhất định sẽ phi xuất tam hóa còn lại nhập vào các cung vị khác, đó là hiện tượng rất tự nhiên, đương nhiên điều này sẽ ứng nghiệm trong cuộc sống hiện thực. Rất nhiều lúc có thể xem cung tự hóa và phi hóa là lực phản ứng, nói “lực phản ứng” là vì lúc cung có tứ hóa [năm sinh] hay tứ hóa [đại vận], mới kích thích mà sinh ra tự hóa và phi hóa. Ví dụ, lúc các cung tam hợp mệnh, tài, quan của đại vận có hiện tượng tự hóa và phi hóa thì phải tìm hiểu xem đó là vấn đề gì, bởi vì trong đại vận này nhất định sẽ xảy ra hiện tượng nào đó, đây là động thái bình thường. Còn lúc tứ hóa [đại vận] nhập các cung không thuộc phạm vi tam hợp, cung này sản sinh phản ứng tự hóa và phi hóa, đây là động thái không bình thường, cũng có thể xem là sự kiện xảy ra ngẫu nhiên, rất có thể là trời ban hồng phúc hay là giáng họa ương.

Về lí thuyết, tự hóa và phi hóa là chuyên nhắm đến các sao hoặc tứ hóa để điều tiết hoặc điều chỉnh. Bởi vì bất kể tứ hóa [năm sinh] hoặc tứ hóa [đại vận] đều quá cứng ngắc và rập khuôn, cần phải dựa vào can cung tự hóa hoặc phi hóa để điều chỉnh cá tính của mệnh tạo hoặc điều chỉnh tình trạng thái quá hay bất cập của hành hạn, là phản ứng của mệnh tạo đối với những cảnh ngộ gặp phải trong cuộc đời. Nếu không nắm vững hàm nghĩa thực sự của tứ hóa, thì không thể thấy được chỗ kì diệu và sâu sắc của Tử Vi Đẩu Số. Lúc ở “ngã cung” và “tha cung” sinh ra tự hóa và phi hóa, sẽ có phương thức giải thích hoàn toàn khác nhau.

Ví dụ, cung mệnh thấy Hóa Lộc và Hóa Khoa [nǎm sinh] đồng cung, vì Hóa Lộc và Hóa Khoa [năm sinh] ở “ngã cung”, đây là kết cấu danh lợi có đủ; nếu lại thấy thêm tự Hóa Quyền, đó là ý tượng: sẽ bỏ ra rất nhiều nỗ lực để Lộc và Khoa thành tựu ở bản thân mệnh tạo. Một ví dụ khác, lúc Hóa Lộc và Hóa Khoa [năm sinh] ở cung phụ mẫu lại thấy tự Hóa Quyền, đó là ý tượng: sau khi song thân sinh ra mệnh tạo, dần dần mất đi ý chí phấn đấu, mất đi quyền lực, thậm chí sự nghiệp dần dần khô héo, bởi vì tự Hóa Quyền rất có thể chuyên nhắm đến tình huống “Lộc phá Khoa" mà mất đi lực tác động của Hóa Quyền, cũng có thể giải đoán là, làm cho sự nghiệp của cha mẹ gặp cảnh tiêu điều ở đại vận thứ nhất. Cùng một mô thức "Hóa Lộc và Hóa Khoa gặp tự Hóa Quyền” nhưng xảy ra ở các cung khác nhau, nhất là “ngã cung” và “tha cung”, sẽ có cách giải đoán hoàn toàn khác nhau.

Theo: Trung Châu Tử Vi Đẩu Số